Dot (ɣa̱thma) ma̱a̱r nhia̱l (Thunderstorm asthma - Nuer)

Go̱r ŋäc kɛ kui lääri rikni dot (ɣa̱thma) ma̱a̱rä nhia̱l, nyuthni kɛnɛ muɔ̱cdu wa̱l. Riali rɔ ikä kɛ guath in la pɛn kɛ gaakni jua̱cni.

English

Dot (ɣa̱thma) ma̱a̱r nhia̱l ɛŋu?

Kä Victoria la gaakni jua̱cni rɔ a lɛp kɛ tha̱a̱ŋ gua̱thni kɛ cäŋ kä 1 kä Lathbuɔɔr ɛ wä kä cäŋ kä 31 Tio̱p in diit. Kɛ jɛn gua̱th ɛmɛ, dɔŋ de̱ri ta̱a̱ do̱tdä mi rëp rɔ kɛnɛ cia̱ŋ lëthä pua̱ny je̱k. Kä jɛn gua̱th ɛmɛ bä la no̱ŋɛ ciɛ̱ŋ dotdä kɛ kui̱ ma̱a̱r nhia̱l.

De̱e̱ Dot ma̱a̱r nhia̱l tuɔ̱k mi ci gaakni jua̱cni ti ŋuan ti ci wä rɛy jɔa̱m kɛnɛ ma̱a̱r nhia̱l mi lɛy rɔ. Dɛy gaakni jua̱cni la lɔa̱kɛ kɛ nhial ɛ jiɔm kä bɛ kɛ naŋ ni gua̱thni ti na̱n. Tha̱a̱ŋkiɛn dekɛ rɔ lɛp kɛ dhiay kä bikɛ ti thuɔrthuɔ̱r ti tɔa̱tni ti la wä rɔ duɔ̱l rɛy jɔa̱m bën kɛ gua̱th mi tɔt a ŋot ma̱a̱r nhia̱l. Kɛn thurthuɔri ti nyin tɔatni titi roŋkɛ ɣöö dëë raan kɛ jakä wä rɛy puɔthnikɛ kɛ yiëë kä kɛ pɛth dëë kɛn nyuthni dotdä tok, cäŋɛ nɛy ti /ka̱n me̱t käp ɛ ɣäthma ni wal derɛ kɛ käp.

Mi̱ ca nɛy ti ŋuan käp ɛ nyuthni dotdä kɛ pek gua̱th mi tɔt kɛ kɛn rik titi, mɛmɛ cɔalɛ kɛ jɛ i dot ma̱a̱r nhia̱l mi ci däk rɛy naath.

Ɛŋa mi̱ te riɛk?

Nɛy tin dëë tëë kɛ ri̱k dotdä ma̱a̱ri nhia̱l ma̱tdɛ nɛy tin tëë kɛ dot ɛn tämɛ kɛnɛ nɛy tëë ci kɔŋ tëë kɛ dot, dot mi /ka̱n moc kɛ wa̱l kiɛ lëth pua̱ny kɛ gua̱th mi cët kɛ nɔ thin. Dëë riɛ̱k diit ɛlɔŋ kɛ kui̱ nɛyni tin tëë kɛ dot kɛnɛ lëth pua̱ny, ɛlɔŋ mi /ka̱n cia̱ŋ dotdä diɛn yop ni gɔa̱.

Gaŋ rɔ kɛ gua̱th lëp gaakni jua̱cni ɛmɛ

De̱ri rɔ ga̱ŋ yɛnɛ nɛy tin tëë ciëŋdu kɛ guru kɛ ka̱th ti thia̱k thia̱k ɛti:

• Guic läri kɛ kui̱ dotdä ma̱a̱ri nhia̱l kɛ dakdɛ rɛy naath kɛ riɛk in de ben:
  • guil gua̱th tɔwä riɛ̱tni Vic Emergency kɛ kui̱ läri kɛ kui̱ dotdä ma̱a̱ri nhia̱l
  • kämni VicEmergency app pi̱ny kä App Store kiɛ Google Play.
• Cu tëë raar rɛy ma̱a̱ri nhia̱l, kɛ gua̱th in put jiɔ̱ɔ̱m amäni mi cɛ bäl. we̱r rɛy due̱l kä gäk thii̱kni kɛnɛ wernyini. Gäk tin ja̱kɛ due̱l kä kɔc min no̱o̱ŋ jiɔm raar bɛ kulɛ no̱o̱ŋ rɛy dueel kiɛ thurbil (amäni tin ja̱k jiɔ̱m kä kɔc tin la wä pi̱wkiɛn nhia̱l).
• Math wal gaŋ jua̱th ce̱tkɛ min ca la̱r ji.
• Ŋäcni duɔp min bi dot gaŋ kɛ jɛ. Guuri ca̱p lät dotdä kiɛ luäk in nhia̱m kɛ kui̱ dotdä.

Dot

• Mi ti kɛ dot - ruacni kɛ kimdu (GP) guic gaŋ dotdädu, kä gui̱cɛ kä nyɔ̱k lät ca̱pni tin ca la̱th pi̱ny kɛ kui̱ dotdä kɛ ria̱likä kɛ ɣöö biɛ kulɛ ŋa̱c i̱ ti kɛ wäl dotdä min lot rɔ kɛnɛ ɣöö biɛ ŋa̱c ɛn ɣöö la'th jɛ lät kɛ duɔ̱p in go̱r kɛ. Timɛ, math wal gaŋ dotdä ce̱tkɛ min ca la̱a̱r ɛ mi gɔa̱ ɛlɔŋ. Bɛ ji luäk kɛ gaŋ nyuthni dotdä, amäni dot ma̱a̱ri nhia̱l.
• Mi ci kɔŋ tëë kɛ dot - ruacni kɛ kimdu (GP) kɛ kui kä ɣöö bi rɔ gaŋ kɛ rik dotdä ma̱a̱ri nhia̱l.
• Mi̱ ti kɛ yiiy rööl, da̱k yiëëni, bɛc kawdu, kiɛ kiɛl mi /ci thuk - ruacni kɛ kimdu (GP). Dëë kɛ ji luaäk kɛ ɣöö ba göör mi ti kɛ dot kɛnɛ ɣöö deri nyuthni tɔtɔ tit idi.
• Rɔm wäl min jakɛ kä wä piny - nɛmɛ ɛ jɛn wälu kɛ kui̱ lua̱k dotdä min nhia̱m mi cɛ tëë kɛ mi ci rɔ ka̱a̱th.

Kɛ kui nyuthni dotdä mi tɔt, ruacni kɛ kimdu, ruacni kɛ ra̱m min kɔk wa̱l kiɛ we̱r kä duɔp yupä tin kɔkiɛn. Mi /ke̱n jueydu tëë kɛ gua̱th kiɛ re̱p jiäkdɛ rɔ, yɔt 000 kiɛ we̱r due̱l wa̱l.

Lëth pua̱a̱ny

• Ji̱n mi ti kɛ le̱th pua̱a̱ny kɛ gua̱th jiɔ̱am, ruacni kɛ ra̱m min ko̱k ji wa̱ldu kiɛ kimdu (GP). Dëë kɛ ji luäk kɛ ca̱p lat puɔ̱lä le̱thä pua̱a̱ny kä dëë kɛ ji lar ca̱p kɛnɛ dup tin bi rɔ gaŋ kɛ jɛ kɛ dot ma̱a̱ri nhia̱l. Mɛmɛ matdɛ jɛ thi̱n amäni ɣöö bi gua̱th in deri wäl mal wä jek thi̱n kɛ pɛth kɛ wä dotdä pi̱ny mi ci tëë kɛ dot ma̱a̱ri nhia̱l-titi tëë kɛ thi̱n kä ra̱m min ko̱k ji wa̱l ɛ thiɛlɛ mi gɔärkɛ.
• Ji̱n mi ci tëë nyuthni dotdä ti tuɔk, guuri ka̱a̱th luäk in nhia̱m kɛ kui̱ dotdä kɛnɛ ɣöö ŋäcni jɛ bi la wi ka̱ kimdu (GP).
• Ji̱ mi ci rɔ je̱k ti kɛ nyuthni dotdä diaal kɛ le̱thä pua̱a̱ny kiɛ /ciɛ ŋäc a gɔaa - wer kä kimdu (GP). Kɛ gua̱th in ca thëm la̱t bi gɔɔy pua̱a̱nydu cu jek kɛ ɣöö bɛ ji cu jakä je̱k rɔ ni gɔa̱ kɛnɛ ɣöö bi yiëë a gɔa.

Luäk in nhia̱m kɛ kui̱ dotdä

Gɔa ɛ ɛlɔŋ kä nɛy tin tëë rɛy dhɔa̱r ɛn ɣöö ba Luäk in nhia̱m kɛ kui̱ dotdä ŋa̱c. Lääri kɛ kui Luäk in nhia̱m kɛ kui̱ dotdä tëë kɛ thi̱n kä Better Health Channel, Asthma Australia kɛnɛ National Asthma Council Australia.

yɔt baŋni da̱ŋ diɔ̱k (000) kɛ pɛ̈th mi:

• mi /ci raan yiëë
• ci dotdiɛn jiääkdɛ rɔ re̱p kɛ pɛ̱̈ɛ̱̈th kiɛ thiɛ̱lɛ mi gɛɛr rɔ
• tëë raan kɛ dot kä thiɛ̱lɛ wäl mi tëë thi̱n mi dëë jɛ ja̱kä wä piny
• raan /cɛ jɛ ŋäc mi tëë kɛ dot
• raan tëë kɛ mi cɔa̱li ge̱r lätni cuŋni pua̱ny kɛ rɔ kɛ kui̱c wa̱l (anaphylaxis). Mi ɛ jɛn nɛmɛ, ni ciaŋ mocɛ kɛ adrenaline autoinjector kɛ nhiam, kɛ kɔrɛ kɛ wäl min jak jɛ kä wä piny, /cäŋ thiɛ̱lɛ nyuthni ti jɔc kä guɔp.

Bi läri je̱k kɛ thuk kɔkiɛn ruacni kɛ ji La̱t Lucä thuɔ̱k kɛ gɔa̱r kɛnɛ Luɔ̱c thuɔ̱k kɛ rua̱c Service (TIS National) kɛ 131 450 (yɔa̱t ni ba̱ŋ) kɛnɛ ɣöö thieckɛ kɛ ɣöö dëë kɛ Kim yɔtikä.

Mi ɛ jin miiŋ, bum liɛ̱ŋdu, kiɛ ti kɛ buɔm ruac/ci riet bä raar ruacni kɛ National Relay Service (NRS) kä thieckɛ kɛ ɣöö ba Kim yɔtikä.

Läri ti thiääk

• Gua̱th tɔwä riɛ̱tni dotdä ma̱a̱ri nhia̱l Better Health Channel
• Läri kɛ kui̱ dotdä ma̱a̱ri nhia̱l
• Gua̱th tɔwä riɛ̱tni Ga̱kni jiɛn Melbourne kiɛ app
• Dot Australia
• Buɔ̱n kɛ kui̱ Dotdä We̱c kä Australia

Ɛ wini bi̱ luäk je̱k thi̱n nɔ

• kɛ riɛk mi ruprup, ni ciaŋ yɔt baŋni da̱ŋ diɔ̱k (000)
• Lät yupä kɛ pɛ̱̈ɛ̱̈th rɛy in Victoria

Content disclaimer

Content on this website is provided for information purposes only. Information about a therapy, service, product or treatment does not in any way endorse or support such therapy, service, product or treatment and is not intended to replace advice from your doctor or other registered health professional. The information and materials contained on this website are not intended to constitute a comprehensive guide concerning all aspects of the therapy, product or treatment described on the website. All users are urged to always seek advice from a registered health care professional for diagnosis and answers to their medical questions and to ascertain whether the particular therapy, service, product or treatment described on the website is suitable in their circumstances. The State of Victoria and the Department of Health shall not bear any liability for reliance by any user on the materials contained on this website.